International Journal of Health Sociology

ISSN: 2791-898X

DİJİTAL BAĞIMLILIK VE DİJİTAL HASTALIKLAR: SAĞLIK SOSYOLOJİSİ PERSPEKTİFİNDEN ÇOK BOYUTLU BİR DEĞERLENDİRME

Author:

Number of pages:
376-391
Language:
Türkçe
Year-Number:
2025-Cilt: 5 Sayı: 1

Bu çalışmanın amacı, dijitalleşmenin gündelik yaşamın merkezî bir bileşeni hâline gelmesiyle birlikte çocuklar, ergenler ve genç yetişkinlerde giderek yaygınlaşan dijital bağımlılığın çok boyutlu etkilerini, mevcut ulusal ve uluslararası literatür temelinde bütüncül bir bakış açısıyla değerlendirmektir. İnternet, dijital oyun, sosyal medya ve akıllı telefonların kontrolsüz kullanımı; bilişsel, psikolojik, sosyal ve fiziksel alanlarda önemli riskler doğurmakta; uyku bozuklukları, dikkat sorunları, depresyon, anksiyete, akademik işlev kaybı, sosyal izolasyon ve aile içi çatışmalar gibi olumsuz sonuçlarla ilişkilendirilmektedir. Çalışmada, Young’ın internet bağımlılığı ölçütleri ile DSM temelli dijital oyun bağımlılığı kriterleri çerçevesinde problemli dijital kullanımın kavramsal sınırları ele alınmakta; dijital bağımlılığın sadece bireysel bir davranış örüntüsü değil, FoMO, nomofobi, siberkondri, çevrimiçi narsizm ve dijital kinizm gibi yeni nesil dijital hastalıkları tetikleyen çok katmanlı bir sağlık riski olduğu ortaya konulmaktadır. Bu bağlamda çalışma, alanyazında yer alan kuramsal yaklaşımlar ve araştırma bulgularını bir arada ele alarak değerlendirmekte ve kavramsal düzeyde bütünleştirmektedir. Bu kapsamda çalışma, farklı disiplinlerde üretilmiş bulguları sentezleyerek dijital bağımlılığın bireysel, ailesel ve toplumsal etkilerine ilişkin bütünleşik bir değerlendirme sunmaktadır. Ayrıca dijital okuryazarlığın güçlendirilmesi, ebeveyn farkındalığının artırılması ve sağlıklı teknoloji kullanımını destekleyen koruyucu politikaların geliştirilmesine yönelik kavramsal bir çerçeve önermektedir.

Keywords


The aim of this study is to evaluate the multifaceted effects of digital addiction, which is becoming increasingly common among children, adolescents, and young adults as digitalization becomes a central component of daily life, from a holistic perspective based on existing national and international literature. Uncontrolled use of the internet, digital games, social media, and smartphones poses significant risks in cognitive, psychological, social, and physical areas; and is associated with negative consequences such as sleep disorders, attention problems, depression, anxiety, academic dysfunction, social isolation, and family conflicts. In this study, the conceptual boundaries of problematic digital use are addressed within the framework of Young's criteria for internet addiction and DSM-based criteria for digital game addiction; it is revealed that digital addiction is not only an individual behavioral pattern but also a multifaceted health risk that triggers new generation digital diseases such as FoMO, nomophobia, cyberchondria, online narcissism, and digital cynicism. In this context, the study evaluates and integrates theoretical approaches and research findings in the literature at a conceptual level. This study synthesizes findings from various disciplines to provide an integrated assessment of the individual, familial, and societal impacts of digital addiction. It also proposes a conceptual framework for strengthening digital literacy, raising parental awareness, and developing protective policies that support healthy technology use.

Keywords

Article Statistics

Number of reads 4
Number of downloads 13

Share

International Journal of Health Sociology
E-Mail Subscription

By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.